ชื่อผลงาน : โปรแกรมสำหรับการจำแนกสายพันธุ์เชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019

ที่มาและความสำคัญของโครงการ :

เนื่องจากการระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่ 2019 และการกลายพันธุ์ ทำให้เชื้อไวรัสแพร่กระจายได้ดีขึ้นและแพร่ระบาดเป็นปัญหาใหญ่ในประเทศไทยและทุกประเทศทั่วโลก พยาธิสภาพของไวรัสโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่ 2019 มีความรุนแรงมากขึ้น ทำให้การป้องกันจากวัคซีนลดลง การตรวจจำแนกสายพันธุ์จะทำให้ทราบถึงความเป็นมาของการกลายพันธุ์ รวมถึงทำให้สามารถจัดการคัดแยกผู้ป่วยสายพันธุ์ที่มีความรุนแรง และป้องกันการแพร่ระบาดภายในสังคมได้ การตรวจวินิจฉัยเชื้อไวรัสและจำแนกสายพันธุ์จึงมีความจำเป็นอย่างสูง  ในปัจจุบันการจำแนกสายพันธุ์ทำได้โดยเทคนิคการหาลำดับทางพันธุกรรม (DNA sequencing) ซึ่งมีข้อจำกัดหลายประการ ยกตัวอย่างเช่น จำเป็นต้องทำการส่งตัวอย่างที่ผ่านการทดสอบแล้ว ไปยังหน่วยงานภายนอกเพื่อทำการทดสอบหาลำดับพันธุกรรมอีกครั้งเป็นการยืนยันผลซึ่งใช้เวลานาน และยังมีค่าใช้จ่ายในการทดสอบสูงจึงทำให้เกิดข้อจำกัดในการวิเคราะห์สายพันธุ์  ในโครงการวิจัยนี้ผู้วิจัยมีความความตั้งใจที่จะพัฒนาระบบการตรวจหาเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 ซึ่งจะทำให้สามารถจัดการและป้องกันการแพร่กระจายได้อย่างทันท่วงที รวมถึงสามารถลดค่าใช้จ่ายสำหรับการตรวจและการจำแนกสายพันธุ์ได้

ผลผลิตจากงานวิจัย :

ระบบการการพัฒนาเทคนิคการตรวจและจำแนกชนิดของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 (SARS-CoV-2) ด้วยวิธีวิเคราะห์ High-resolution melt ได้ถูกพัฒนาโดยอ้างอิงถึงการวิจัยที่ผ่านมา ซึ่งพัฒนาให้มีความสามารถในการตรวจให้เทียบเท่ากับการทดสอบที่ถูกใช้ในปัจจุบัน และจำแนกความแตกต่างของแต่ละสายพันธุ์ในระดับพันธุกรรม โดยที่จะจำแนกผ่านลักษณะการละลาย (Melting characteristic) ที่จำเพาะในแต่ละสายพันธุ์ และเพื่อเพิ่มความสามารถในการจำแนกสายพันธุ์ มีการพัฒนาร่วมกับการใช้งานการเรียนรู้เครื่องจักร (Machine Learning) ซึ่งจะสนใจสายพันธุ์ที่มีผลกระทบและแพร่กระจายอยู่ทั่วโลก ผลจากการทดสอบพบว่า สามารถจำแนกสายพันธุ์ อัลฟ่า และเดลต้า จากสายพันธุ์อ้างอิงได้

การนำไปใช้ประโยชน์ :

เทคนิคการตรวจและจำแนกชนิดของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 (SARS-CoV-2) ด้วยวิธีวิเคราะห์ High-resolution melt นี้ สามารถทำการทดสอบภายในหนึ่งการทดสอบ ด้วยเครื่อง real-time PCR และสามารถดำเนินการภายในห้องปฏิบัติการทางอณูชีววิทยาของโรงพยาบาลได้ โดยที่มีมูลค่าที่ต่ำกว่าการทดสอบแบบเดิม ๆ และไม่จำเป็นต้องสรรหาเครื่องมือใดๆมาเพิ่มเติม